DOĞU KARADENİZ MEŞESİ (Quercus pontica C. Koch.)
Morfoloji, Botanik ve Kullanım Özellikleri:
Genel coğrafi yayılışı Kafkasya ve Kuzeydoğu Anadolu olan bu tür Trabzon, Rize, Artvin'de Kayın, Doğu ladini ve orman gülleriyle beraber 800-1200 m'ler arasında Fagus orientalis-Picea orientalis karışık ormanlarında küçük gruplar halinde ya da tek tek bulunur (Hedge ve Yaltırık, 1982). Relikt bir tür olup tehlike kategorisi (VU) zarar görebilir olarak belirlenmiştir (Oldfield & Eastwood, 2007).
6 m'ye kadar boylanabilen kışın yaprağını döken küçük bir ağaç ya da 2-3 m boyunda gevşek ve yuvarlak tepeli bir çalıdır (Menitsky, 2005). Kabuk koyu kahverengi, gençlikte düzgün, yaşlanınca çatlaklıdır. Terminal tomurcuklar büyük, yaklaşık 1 cm boyunda ve tüylüdür. Tomurcukları örten pulların kenarı koyu renkli sürmelidir. Sürgünler kalın, çıplaktır. Yapraklar ters yumurta, elips veya geniş elips biçiminde, 10-26 (30) cm boyunda, 5-13(-15) cm enindedir. Yaprak sapı kısa, 1-2 cm'dir. Ayanın kenarı düzenli, 20-30 çift dişli, dişler kısa, kavisli ve sivri uçludur. Yan damarlar yaklaşık 30 çift olup birbirine paraleldir. Ayanın üst yüzü çıplak, koyu yeşil, alt yüzü ise soluk yeşildir ve damarlar boyunca seyrek, yumuşak tüylüdür. Sonbaharda sarı sonra kahverengi olan yapraklar uzun süre dökülmeden ağaç üzerinde kalır. Meyve olgunlaşması 1 yılda olur. Kadeh yarıküre biçiminde, 15-20 mm çapındadır, sürgün uçlarında kısa ve kalın bir sap ucunda genellikle birkaçı bir arada yer alır. Kadeh pulları üçgenimsi-yumurta biçiminde olup birbiri üzerine sıkıca kapanmış ve tüylüdür. Kadeh palamudun 1/4' ünü içine almıştır. (Hedge ve Yaltırık, 1982; Yaltırık, 1984). Meyve yumurta-elipsiod biçiminde, 2,5 cm uzunluğundadır. Tohumların çimlenme oranı düşüktür (Menitsky, 2005).
Kaynak
Orman Genel Müdürlüğü web sitesinde yer alan “Haftanın Ağacı" sayfalarının hazırlanmasında;
• Editörlüğü Prof. Dr. Ünal AKKEMİK tarafından yapılan ”Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları” adlı yayınında,
• Orman Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Orman Atlası” yayınında,
• Orman Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Asli Ağaç Türleri” yayınında,
• Orman Genel Müdürlüğü,
Sıtkı ÖZTÜRK tarafından hazırlanan
“TÜRKİYE MEŞELERİ Teşhis ve Tanı Kılavuzu" (Orman Zararlılarıyla Mücadele Dairesi Başkanlığı – 2013) yayınında yer alan içerik ve görsellerden yararlanılmıştır.
Diğer Asli Orman Ağaçlarımız